Het Franciscaans Studiecentrum start een nieuw project over de transformatie van franciscaaanse gemeenschappen en de spiritualiteit die kracht geeft in deze overgang: Transitus. Franciscaanse spiritualiteit tussen eindigheid en het uiteindelijke.
Over de aanleiding van het project: Het FSC doet maatschappelijke onderzoek dat de franciscaanse spiritualiteit met bredere ontwikkelingen in de samenleving verbonden wordt. Zo versterken we de wisselwerking waarin de franciscanologie wordt uitgedaagd door de wereld van nu en maatschappelijke vraagstukken vanuit een franciscaans perspectief worden belicht. Valorisatie van ons onderzoek is er in de franciscaanse en de kerkelijke achterban, door lezingen en publicaties, en met maatschappelijke organisaties. Het huidige onderzoeksproject is specifiek gericht op onze religieuze achterban, maar heeft een veel grotere betekenis voor kerk en maatschappij. In het religieuze gemeenschapsleven speelt namelijk altijd onderhuids de vraag naar de eigen eindigheid in het perspectief van het uiteindelijke, waarbij de gemeenschap enerzijds patronen moet loslaten en anderzijds nieuwe moet ontwikkelen. En deze onderhuidse vraag is buitengewoon relevant voor een maatschappij die voornamelijk oog heeft voor start-ups, succes en bestendiging.
Een korte omschrijving van het project: Het gemeenschapsleven is gericht op bestendiging van een eigen levensvorm, die in de regel zelfs een perspectief op eeuwigheid heeft. Maar in feite is het een proces van voortdurende overgang, waarbij ooit ook de eigen eindigheid onder ogen gezien moet worden. Dan wordt het oog op de toekomst gekeerd in kijken naar het verleden, en hoe datgene wat er echt toe doet, het leven volgens diepe spirituele waarden, doorgegeven kan worden. Sommige communiteiten staan oog in oog met hun einde en hebben er behoefte aan vast te leggen wat doorgegeven moet worden en tegelijk zelf kracht te putten uit de spiritualiteit die hen tot hiertoe heeft vastgehouden. Maar ook de communiteiten die iets nieuws beginnen hebben deze behoefte: wat in onze spiritualiteit geeft ons kracht in deze overgang? Zes franciscaanse groepen/gemeenschappen worden gevolgd in hun proces naar voltooiing en overgang. Het gaat daarbij om beschrijven en begeleiden, ook t.b.v. een ‘transitietheologie’ van het religieuze leven.
Iets over de verdere doelstelling van het project: De medewerkers van het FSC spelen vanuit de franciscaanse bronnen in op vragen en kwesties in de samenleving. Het huidige project gaat ook over zo’n dringende en actuele kwestie, nu specifiek in onze achterban van religieuze gemeenschappen. Diverse communiteiten zitten in een bijzondere en dynamische periode, van een naderend einde en/of van een nieuw begin. Hoe verschillend hun verhalen ook zijn, zij alle ervaren een behoefte dit proces te beschrijven, te duiden en met anderen te delen. Het huidige project beschrijft dit proces in de context van de eigen doorlopende geschiedenis, en besteedt tegelijk ook aandacht aan de rol en de functie van de spiritualiteit in deze overgangstijd. Ten slotte wordt dit proces zo beschreven dat zij relevant is voor vergelijkbare processen in de samenleving.
De resultaten van onderzoek zullen t.z.t. verschijnen op www.franciscaans.nu